اسناد و مدارک مثبته در حسابداری
در حسابداری به مجموعه اسناد و مدارکی که دلالت بر وقوع یک معامله و یا یک رویداد مالی مشخص دارد، اسناد و مدارک مثبته گفته می شود. مانند قبوض آب و برق، گاز، تلفن، فیش بانکی، فاکتور دریافت خدمات، چک، سفته، فاکتور خرید و فروش و … لازم به ذکر است اسناد مثبته حتماً نبايد چاپی و دارای شکل بخصوصی باشد. بلکه شکل اسناد متنوع و ممکن است دست نویس باشد.
حسابداران، پس از وقوع هر رویداد مالی اسناد و مدارک مربوط را جمع آوری می کنند. این مدارک نشان دهنده تاریخ، مبلغ و ماهیت رویداد مالی است، و به خاطر همین است که باید اسناد مثبته روشن، واضح و معتبر باشند تا اشخاص بتوانند به عنوان مبنای کار از آنها استفاده کنند.
اسناد مثبته از یکطرف پیش نیاز تجزیه و تحلیل رویداد مالی هستند تا ثبت حسابداری صورت بگیرد و از طرفی دیگر برای پیگیری های بعدی دارای نقش مهمی هستند. لازم به ذکر است یک بایگانی مناسب و منظم و مرتب در یک موسسه برای اسناد مثبته و اسناد حسابداری بسیار اهمیت دارد.
اسناد و مدارك مثبته عبارت اند از :
1) رسید پرداخت وجه : این فرم توسط صندوقدار موسسه مورد استفاده قرار می گیرد. به وسیله این فرم بابت هر مبلغی که از محل صندوق پرداخت میشود از دریافت کننده وجه، رسید اخذ می شود.
2) فاکتور : وقتی کالایی به فروش می رود لازم است فروشنده، فاکتور فروش را صادر نماید که این فاکتور برای خریدار به عنوان فاکتور خرید و برای فروشنده به عنوان فاکتور فروش می باشد. البته برای فروش خدمات نیز فاکتور فروش خدمات صادر می شود.
3) دستور پرداخت چک : به وسیله این فرم بابت هر چکی که پرداخت می شود از دریافت کننده چک، رسید اخذ می شود.
4) رسید انبار : به آن قبض انبار نیز می گویند و این قبض بابت تمامی کالاهایی که وارد انبار می شود صادر می گردد.
5) حواله انبار : برای خروج هر کالایی از انبار باید ابتدا درخواست کتبی صورت بگیرد و مقام مجاز نیز ذیل برگه درخواست کالارا امضا نماید. بعد از تکمیل فرم درخواست کالا، درخواست کننده و یا نماینده ایشان به انبار مراجعه می نماید و کالاهای مورد درخواست را به شرط موجود بودن در انبار، دریافت می کند. در موقع تحویل کالا به درخواست کننده باید فرم حواله انبار تکمیل شود و از تحویل گیرنده کالاها نیز امضای لازم اخذ شود.
دارایی چیست؟
? دارایی در علم حسابداری، عبارتست از کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشند.
⭕️دارایی‌های یک واحد ممکن است پدیده‌های عینی و مشهود باشند. مثل زمین، ساختمان، موجودی نقدی و موجودی کالا، یا به صورت حقوق مالی و امتیازات غیر قابل رویت، مثل سرقفلی و مطالبات از اشخاص.
⭕️دارایی‌ها عرفاً به گروه‌های متمایزی تقسیم می‌شوند.دو گروه که مورد استفاده بیشتری دارند عبارتند از دارایی‌های جاری و دارایی‌های ثابت.
⬅️ دارایی‌های جاری: این دارایی‌ها اقلامی هستند که انتظار می‌رود در طی یک سال یا یک دوره عملیاتی از تاریخ تنظیم ترازنامه (هر کدام که طولانی تر است) به وجه نقد تبدیل، یا مصرف و یا فروخته شوند. معمولاً دارایی‌های جاری بر حسب سرعت تبدیل شدن به وجه نقد و یا مصرف در ترازنامه منعکس می‌گردند. مانند: بانک ها- صندوق- تنخواه گردان- بدهکاران- پیش پرداخت ها- موجودی کالا و ملزمات اداری.
⬅️دارایی‌های ثابت: این دارایی‌ها، اقلامی مشهود با عمری طولانی می‌باشند که در جریان عملیات موسسه مورد استفاده قرار می‌گیرند. دارایی‌های این گروه به مرور زمان و پس از استفاده مکرر مستهلک می‌گردند به همین دلیل برای هر یک از دارایی‌های ثابت استهلاک منظور میشود. (به استثناء زمین که مستهلک نمی‌گردد) مانند:زمین- ساختمان- تاسیسات- ماشین آلات وتجهیزات- ابزارآلات- وسائل نقلیه ومنصوبات- قالب ها- لوازم آزمایشگاهی و دارایی‌های سرمایه‌ای موجود در انبار.
⭕️طبق تعریف جدیدتری که در کتاب مبانی نظری حسابداری از دارایی شده، دارایی مفهومی مالی است یعنی اموال و حقوقی که منافع آتی قابل تقویم به پول دارند و بر اثر معاملات، عملیات یا رویدادهای مشخص به مالکیت یا تسلط مالکانه یک واحد تجاری درآمده‌اند دارایی آن واحد محسوب می‌شوند.دارایی یکی از عناصر حسابداری نشان‌دهندهٔ وضعیت مالی واحد میباشد.
بدﻫﯽ
ﺗﻌﻬﺪﺍﺗﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺷﺨﺎﺹ ﻭ ﻣﺆﺳﺴﺎﺕ ﺩﯾﮕﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﻭ ﺭﻭﯾﺪﺍﺩﻫﺎﯼ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺎﺷﯽ ﺷﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﭘﻮﻝ ﯾﺎ ﺗﺤﻮﯾﻞ ﮐﺎﻻ ﯾﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﯾﺎ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺳﺎﯾﺮ ﺍﻗﻼﻡ ﺩﺍﺭﺍﺋﯿﻬﺎ, ﺗﺴﻮﯾﻪ ﺷﻮﻧﺪ: ﺑﺴﺘﺎﻧﮑﺎﺭﺍﻥ, ﺍﺳﻨﺎﺩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﯽ ﻭ ﻭﺍﻣﻬﺎ.
ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ
ﺣﻖ ﻣﺎﻟﯽ ﺻﺎﺣﺐ ﯾﺎ ﺻﺎﺣﺒﺎﻥ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﯾﮏ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﺍﺭﺍﺋﯿﻬﺎﯼ ﺁﻥ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ ﮐﺴﺮ ﮐﺮﺩﻥ ﺑﺪﻫﯿﻬﺎﯼ ﯾﮏ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺍﺯ ﮐﻞ ﺩﺍﺭﺍﺋﯿﻬﺎﯼ ﺁﻥ ﻣﺆﺳﺴﻪ ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ.
ﺑﺪﻫﯽ – ﺩﺍﺭﺍﯾﯽ = ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ
مفهوم بدهکار و بستانکار در حسابداری :
هم چنانکه در ریاضیات علامتهائی وجود داردمثل (+ ، > ، < ، {} و...) که هر کدام دارای مفهوم خاصی می باشند و لی به شکل ، علامت یا نماد به کار می روند . در حسابداری هم , بدهکار و بستانکار یک علامت هستند . یعنی یک نشان و یا یک نماد می باشند.
بر اساس قراردادمبلغ ثبت شده در طرف راست حساب T ، بدهکار و مبلغ ثبت شده در سمت چپ حساب T ، بستانکار محسوب می گردد . فعل بدهکار کردن به معنای ثبت ارقام در سمت راست است و فعل بستانکار کردن به معنای ثبت ارقام در سمت چپ است.
لازم به ذکراست ، مفهوم بدهکاران با بدهکار با توجه به مطالب ذکرشده یقینا فرق دارد . واین امرنباید ما را به اشتباه صوق دهد .
همچنین مفهوم بستانکاران با بستانکارفرق خواهدداشت .
درنتیجه بدهکار و بستانکاریک نشان یاعلامت درحسابداری می باشد . ولی بدهکاران و بستانکاران عنوان حسابها و به ترتیب جزء اقلام دارائی وبدهی می باشند .
افزایش هریک ازانواع دارائیهادرسمت راست (بدهکار)حساب آن دارائی ثبت می شود.
کاهش هر یک ازانواع دارائیهادرسمت چپ (بستانکار) حساب آن دارائی ثبت می شود.